Có quá nhiều điều phải suy nghĩ khi bạn chuẩn bị có một đứa con. Một trong số đó là tế bào gốc từ dây rốn của em bé (kết nối em bé với mẹ khi còn trong bụng mẹ). Nó từng bị vứt bỏ khi mới sinh ra, nhưng hiện nay, nhiều bậc cha mẹ đã lưu trữ loại tế bào gốc này vì sức khỏe tương lai của con mình. Liệu bạn có nên làm điều đó không?
Mục đích lưu trữ tế bào gốc cho bé
Ngành ngân hàng lưu trữ tế bào gốc đang phát triển được xây dựng dựa trên mục tiêu chính: Bảo tồn tế bào gốc khi chúng còn tốt nhất (lấy từ cuống rốn của trẻ sơ sinh) cho đến khi chúng cần thiết sau này để chống lại bệnh tật.
Dây rốn trẻ sơ sinh rất giàu các tế bào gốc, tế bào gốc có đặc tính là có khả năng nhân lên và biệt hóa thành hầu hết các loại tế bào hoặc mô trong cơ thể. Những tế bào này tạo thành nền tảng của hệ thống miễn dịch và có tiềm năng chữa bệnh.
Một đứa trẻ khi sinh ra và lớn lên không thể biết sẽ mắc những bệnh gì. Nếu chẳng may trẻ mắc bệnh do bệnh lý, di truyền hay nhiễm bệnh từ môi trường… thì tế bào gốc sẽ là một giải pháp cứu sống. Do đó lưu trữ tế bào gốc cho con được xem là bảo hiểm sinh học, để ít nhất khi bị bệnh thì đứa trẻ đó vẫn có một lựa chọn, chứ không phải phó mặc cho số phận.
Có thể lưu được loại tế bào gốc nào?
Bạn có thể chọn lưu trữ máu cuống rốn hoặc tế bào gốc mô – hoặc lý tưởng nhất là cả hai, vì mỗi loại chứa các tế bào gốc khác nhau có thể được sử dụng để điều trị các tình trạng khác nhau.
Lí do nên lưu trữ tế bào gốc cho con
Các gia đình quyết định lưu trữ tế bào gốc máu cuống rốn cho con mình vì nhiều lý do, bao gồm:
- Yên tâm: Gia đình cảm thấy yên tâm khi biết rằng họ con họ sẽ được sử dụng các phương pháp điều trị y tế tiềm năng nếu cần.
- Công dụng: Tế bào gốc tạo máu đã được chứng minh và sử dụng trong y học cấy ghép hơn 30 năm qua và ngày nay có thể được sử dụng trong điều trị hơn 80 bệnh lý.
- Tiềm năng: Các thử nghiệm lâm sàng về y học tái tạo đang sử dụng máu cuống rốn để điều trị nhiều bệnh lý nguy hiểm khác, có hơn 250 bệnh lý đang được thử nghiệm.
- Thu thập dễ dàng: Máu dây rốn có thể thu thập một cách dễ dàng và không ảnh hưởng tới mẹ và bé.
- Giữ nó trong gia đình: Tế bào gốc được sử dụng cho chính đứa trẻ hoặc cũng có thể là bố mẹ, anh chị em ruột trong gia đình.
Một cơ hội
Lưu trữ tế bào gốc của con bạn khi mới sinh là cơ hội chỉ có một lần trong đời để nắm bắt nguồn tài nguyên quý giá có thể được sử dụng để điều trị bệnh hiểm nghèo hoặc bệnh tật trong tương lai. Tế bào gốc của con bạn cũng có thể phù hợp và điều trị cho anh chị em hoặc cha mẹ của chúng. Việc lưu trữ các tế bào này khi mới sinh có hiệu quả giúp bảo tồn chúng ở trạng thái khỏe mạnh và mạnh mẽ nhất.
Thành công đã được chứng minh
Ca ghép tế bào gốc đầu tiên thành công bằng cách sử dụng tế bào gốc từ máu cuống rốn là vào năm 1988. Bệnh nhân là một cậu bé mắc chứng rối loạn máu nghiêm trọng có tên Fanconi’s Anemia, và máu cuống rốn được lấy từ em gái mới sinh của cậu. Nhiều ca cấy ghép thành công hơn cho một loạt các bệnh lý khác đã được thực hiện kể từ đó.
Khả năng điều trị
Tiềm năng cho tế bào gốc để thay thế các tế bào và mô bị hư hỏng là một điều rất thú vị. Có hơn 80 bệnh mà cấy ghép tế bào gốc được coi là một lựa chọn điều trị tiêu chuẩn. Các thử nghiệm lâm sàng đang được tiến hành trên nhiều loại khác, bao gồm cả vi rút như COVID-19. Nghiên cứu sử dụng tế bào gốc từ mô dây rốn đang có triển vọng đặc biệt.
Những vấn đề khiến nhiều người không lưu trữ tế bào gốc
Có một số vấn đề là rào cản khiến các bậc cha mẹ không lưu trữ tế bào gốc cho con. Một số lí do như:
- Chi phí thu thập và lưu trữ tại các ngân hàng máu cuống rốn tư nhân cao.
- Có thể có các phương pháp điều trị hiệu quả khác ít tốn kém hơn.
- Khả năng con bạn sử dụng tế bào gốc là cực kỳ thấp.
Chi phí
Lưu trữ tế bào gốc là một quá trình lâu dài, thường sau 10, 20, 30 năm hoặc lâu hơn nữa mới cần sử dụng tế bào gốc. Chi phí cho toàn bộ quá trình có thể là gánh nặng với nhiều gia đình không mấy khá giả.
Mức độ nhận biết về tế bào gốc
Thông tin về tế bào gốc và những lợi ích mà nó mang lại chưa được phổ biến tới tất cả mọi người. Thông thường, chỉ nhóm người đang mang thai được tiếp cận với những thông tin về lưu trữ tế bào gốc cho con.
Khả năng sử dụng
Lưu trữ tế bào gốc được xem như một loại bảo hiểm cho tương lai, vì nếu như chính đứa trẻ, bố mẹ hoặc người thân trong gia đình không có vấn đề về sức khỏe thì sẽ không cần phải dùng tới tế bào gốc.
Mặc dù hiện nay tế bào gốc đang được dùng để điều trị hơn 80 bệnh lý nguy hiểm như ung thư máu, rối loạn miễn dịch… nhưng vẫn có 1 số bệnh không dùng được tế bào gốc để điều trị như bệnh hồng cầu hình liềm, bệnh tan máu bẩm sinh (thalassemia)… vì các đột biến gen gây ra những rối loạn này có trong máu dây rốn của em bé.
Và nếu người mẹ đang mắc một số bệnh truyền nhiễm hoặc ung thư thì một số ngân hàng có thể sẽ từ chối lưu trữ tế bào gốc. Hãy tham khảo thêm ý kiến của bác sĩ trước khi đưa ra quyết định cuối cùng.
Nguồn thông tin trong bài viết được tham khảo thêm từ
